Ngày càng nhiều nghiên cứu chứng minh sử dụng tôn lấy sáng giúp giảm năng lượng tiêu thụ bằng nhiều hình thức. Một công trình thiết kế tốt và được chiếu sáng tự nhiên sẽ hưởng lợi từ việc giảm thời gian sử dụng đèn điện. Như vậy tôn sáng không những giúp cắt giảm lượng điện năng tiêu thụ mà còn giảm cả lượng phát thải CO2
Một không gian nhiều ánh sáng thiên nhiên vừa giúp tiết kiệm chi phí, vừa tạo môi trường làm việc dễ chịu, lại vừa làm giảm đáng kể lượng khí thải CO2
Những con số biết nói
- Lợp tôn sáng sợi thủy tinh cho 20% diện tích mái sẽ cho hiệu quả tiết kiệm năng lượng tốt nhất.
- Nghiên cứu gần đây của Elmhurst Energy cho thấy một siêu thị lớn sử dụng tấm lấy sáng Composite sẽ giảm 33% chi phí vận hành và 29% tổng lượng khí thải cacbon dioxide. Điều này tương đương với giảm 154.000đ/m2 chi phí vận hành mỗi năm, tức giảm tổng cộng 608 triệu đồng hằng năm. (Nguồn)
- Diện tích tole sáng tăng từ 0 lên 15% sẽ giảm đang kể lượng phát thải CO2.
- Nếu công trình hoàn toàn không sử dụng tôn nhựa lấy sáng mà chỉ dùng đèn điện thì lượng khí cacbonic thải ra cao gấp 3 lần công trình có dùng tấm lợp lấy sáng.
Biểu đồ đánh giá hiệu quả
Lợi ích của việc kiểm soát ánh sáng kết hợp với dùng tôn nhựa lấy sáng được thể hiện rõ nhất qua hình dưới. Biểu đồ cho thấy sự thay đổi lượng khí thải sinh ra từ sưởi ấm (heating) và chiếu sáng. Dễ thấy khi diện tích tấm lợp lấy sáng càng tăng thì lượng khí cacbonic sinh ra từ việc chiếu sáng càng giảm, nhưng lượng CO2 sinh ra từ việc sưởi ấm lại tăng (do có sự thoát nhiệt qua tôn lấy sáng, khiến nhiệt độ bên trong thấp hơn nên cần sưởi ấm). Lưu ý là nghiên cứu được thực hiện ở Anh, một đất nước có khí hậu ôn đới mát mẻ. Khi xem xét cả 2 nguyên nhân thì lượng cacbonic sinh ra vẫn giảm khi diện tích tấm lợp tăng.
Chú thích:
Đường xanh lá: lượng khí cacbonic sinh ra từ việc chiếu sáng cho công trình
Đường xanh dương: lượng khí cacbonic sinh ra từ việc sưởi ấm
Đường cam: khi xem xét cả hai nguyên nhân trên
Kiểm soát ánh sáng tự động
Mục đích của hệ thống này là để đảm bảo đèn điện được tắt khi không cần thiết và vẫn duy trì lượng ánh sáng cho mọi hoạt động (từ ánh sáng tự nhiên). Những lựa chọn cho hệ thống này gồm có:
Bộ giảm ánh sáng
Đây được xem là biện pháp hữu hiện nhất. Ánh đèn điện sẽ giảm dần khi ánh sáng tự nhiên chiếm phần lớn không gian. Nếu làm đúng cách người lao động sẽ không thấy sự khác biệt vì độ sáng được duy trì ổn định. Trường hợp hệ thống đèn không thể giảm dần độ sáng mà chỉ có thể tắt hoặc mở thì chỉ nên tắt khi lượng ánh sáng tự nhiên cao gấp 3 lần lượng yêu cầu.
Cảm biến ánh sáng
Cảm biến nên đặt hướng về phía Bắc hoặc đặt bên trong công trình, không nên hướng trực tiếp về phía mặt trời. Từ tín hiệu độ sáng ngoài trời do cảm biến gửi về, cảm biến sẽ phân tích và điểu chỉnh độ sáng của đèn sao cho tối ưu và tận dụng được ánh sáng ngoài trời.
Cảm biến chuyển động
Tiếng Anh gọi là occupancy sensors, thiết bị này dùng để phát hiện hoạt động của con người thông qua 3 công nghệ chính:
- Cảm biến tia hồng ngoại thụ động
- Sóng cực ngắn (microwave)
- Sóng siêu âm
Cần lưu ý lắt đặt cảm biến ở vị trí thích hợp có thể quan sát toàn bộ khu vực mong muốn.
Kiểm soát theo lịch trình định sẵn
Một số công trình như cửa hàng, trung tâm thương mại, kho hàng,... có thể kiểm soát ánh sáng dựa theo thời gian trong ngày. Ví dụ họ có thể lên lịch để xác định khi nào cảm biến ánh sáng hay cảm biến chuyển động cần hoạt động.
Lưu Hoàng Giang
.png)
